З 14 студзеня запрашаем на выстаўку “Стары новы год у паштоўках”, дзе сабраны навагоднія паштоўкі розных перыядаў з архіва Беларускага дзяржаўнага музычнага тэатра, прыватнай калекцыі вядучага рэдактара гэтага тэатра Аксаны Дранковіч і жыхароў горада Мінска.
Паштоўка — неад’емная частка сапраўднага віншавання. Пачалася яе гісторыя ў старажытным Кітаі, дзе ўжо два тысячагоддзі назад у першы дзень пасля імпрэзы Новага года было прынята віншаваць карткамі чырвонага колеру. Гаспадар хаты вешаў мяшочак з карткамі поруч дзвярэй. На ім было напісана: «Выбачайце мяне за тое, што прыняць не змагу».
У сярэднявечнай Еўропе былі папулярныя гравюры і літаграфіі на тэмы Каляд. Пазней еўрапейцы сталі пасылаць адзін аднаму лісты з каляднымі і навагоднімі віншаваннямі, часам у іх нават малявалі ад рукі. У сярэдзіне XVIII стагоддзя ў Парыжы візітныя карткі можна лічыць правобразам віншавальных паштовак.
Аднак традыцыя абменьвацца навагоднімі паштоўкамі з’явілася значна пазней у Англіі. Арыгінальнае віншаванне — калядную паштоўку для блізкіх — прыдумаў сэр Генры Коўл у 1843 годзе. З гэтага эскіза ў Лондане была надрукавана першая партыя навагодніх паштовак з тысячы асобнікаў.
І звычай віншаваць сваіх сяброў і блізкіх з Новым годам навагоднімі паштоўкамі пачаў сваё пераможнае шэсце па свеце.
У афармленні выкарыстоўваліся традыцыйныя калядныя матывы: малюнкі Святога сямейства, галінак падуба, анёла, шатландскага вераса. Аднак для кожнай краіны гэта традыцыя паступова знаходзіла свае характэрныя нацыянальныя рысы.
У Беларусі Новы год заўсёды быў непарыўна звязаны з Калядамі, таму дарэвалюцыйныя мастакі малявалі на паштоўках традыцыйныя навагоднія пейзажы: заснежаныя лясы, запрэжаныя тройкі канёй і цэрквы.
У Расіі ангельская мода на навагоднія паштоўкі з’явілася тады, калі асабісты візіт кожнага сваяка стаў вельмі стомны. Першыя расійскія калядныя паштоўкі былі выпушчаны з дабрачыннай мэтай Пецярбургскім апякунскім камітэтам сясцёр Чырвонага Крыжа для атрымання дадатковых сродкаў на ўтрыманне лякарні і амбулаторыі.
Традыцыйная тэматыка — малюнак немаўля Хрыста ў яслях ці анёла з зоркай, храмы і заснежаныя хаткі. Пасля рэвалюцыі жыццё навагодняй паштоўкі на некаторы час спыніла сваё існаванне, бо стала знакам усяго буржуазнага, непатрэбнага савецкаму чалавеку.
Пасля аднаўлення навагодняй традыцыі на паштоўках у абавязковым парадку малявалі крамлёўскія зоркі. Гэтым падкрэслівалася, што наступ Новага года азначаецца боем курантаў, а не звонам царкоўных званоў.
Навагодняя паштоўка стала сродкам прапаганды: падчас засваення космасу Дзед Мароз не ехаў на тройцы, а ляцеў на самалёце ці ракеце. Але асаблівую ролю навагодняя паштоўка згуляла падчас Вялікай сусветнай вайны. На паштоўцы былі змешчаны малюнкі герояў, з якіх вынікала браць прыклад: Чапаеў, Шчорс інш.
Такая паштоўка была выпушчана ў Маскве ў 1941 годзе. Паштоўкі пасляваенных гадоў закранаюць сваёй прыгажосцю самыя патайныя струны душы. Таму не так важна, што намалявана на навагодняй паштоўцы. У чалавека, які ўзяў яе ў рукі, нараджаецца адчуванне свята, дзяцінства і цуду.
Место проведения: Государственный музей истории театральной и музыкальной культуры Республики Беларусь, Музыкальный пер. 5
Телефон: +375 (17) 220-26-67